printlogo


کتابخانه مرکزی؛ ضرورتی بر زمین مانده برای بوشهر
ایجاد کتابخانه مرکزی در همه استان‌ها، به سبب اهمیتی که دارد و ۵۰ خدمت کتابخانه‌ای که یکجا ارائه می‌کند، در قانون برنامه چهارم و همینطور پنجم و ششم توسعه قرار گرفت؛در ادامه، این زیر ساخت فرهنگی در ۱۲ استان‌ کشور احداث و بهره‌برداری شد و در بسیاری دیگر ساخت آن آغاز شد، اما انتظار بوشهری‌ها برای داشتن آن، هنوز در همان نهادن خشت نخست جا مانده است.

سرانه کتابخانه‌ای استان بوشهر تا رسیدن به مطلوب برنامه ششم توسعه ۶۴ درصد فاصله دارد، در حالی که باید تعداد کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های عمومی این استان بیش از یک میلیون و هفتصد نسخه باشد، امروز حدود یک میلیون و ۶۱ هزار نسخه است، به دلیل کمبود فضا، مرکز استان در میان شهرستان‌های دهگانه رتبه نهم منابع کتابخانه‌ای را دارد، مجموعه این کمبودها در همراهی با بسیاری از دلایل دیگر- سرانه مطالعه بوشهری‌ها را به ٢ ساعت و ٤٠ دقیقه در ماه رسانده تا در قعر رتبه‌بندی گزارش مرکز آمار ایران جای گیرد.
این دلایل یک از هزاری است که ایجاد کتابخانه‌ مرکزی را در این استان ضروری ساخته است تا مگر به کمک ۷ هزار متری مربعی که به سرانه فضای کتابخانه‌ای استان می‌افزاید، خدمت‌های متعددی که به صورت متمرکز ارائه می‌کند و تجهیزات و منابع ارزشمندی که در اختیار مردم می‌گذارد، عدالت فرهنگی در بوشهر به تحقق نزدیک شود.
کتابخانه مرکزی؛ آب حیات رفع نیاز مرکز بوشهر
جمعیت بیش از ۳۱۰ هزار نفری شهرستان بوشهر بیش از همه برای بهره‌بردن از سرانه‌های کتاب و کتابخوانی در مضیقه است چرا که تنها کتابخانه استاندارد شهر از جمعیت اشباع شده و سه کتابخانه دیگر هم وضعیت مناسبی برای ارائه همه خدمات کتابخانه‌ای ندارند.
آنطور که رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان بوشهر در گفت‌وگو با ایرنا شرح داد: مرکز بندر بوشهر به شدت کمبود کتابخانه‌ای مناسب را احساس می‌کند، "مبصری" کتابخانه اهدایی است که بنای آن قابلیت ارائه بسیاری از خدمات را ندارد، "شهدای باغ زهرا" تنها ۱۸۵ متر مربع و تشکیل شده از تنها یک سالن است و سالن مطالعه "مصلحیان" فرسوده و از چرخه استفاده خارج شده است و نیازمند مرمت و تعمیر است.
زینب جعفری می‌گوید: تنها کتابخانه استاندارد بوشهر "خلیج فارس" واقع در محله دواس است که ۷۰ تا ۸۰ نفر ظرفیت سالن مطالعه آن تکمیل شده است، بخش کودک و نوجوانان آن به دلیل استقبال بسیار خوب، شلوغ است و برنامه‌های فرهنگی و ترویجی متعددی در این کتابخانه برگزار می‌شود.
در این شرایط تامین فضایی برای مطالعه به ویژه از سوی دانشجویان و داوطلبان کنکور، مطالبه بسیاری از بوشهری‌هاست، مطالبه‌ای که جعفری معتقد است برای تامین آن وظیفه دارند.
او معتقد است که ایجاد کتابخانه مرکزی با سالن مطالعه استاندارد و خدمات مختلفی که در بخش مطالعه گروهی، پژوهش، کودک و نوجوان و گروه‌های خاص ارائه می‌کند می‌تواند بار سنگینی از دوش نیاز شهرستان به این امکانات بردارد.
سکوت سنگین ایجاد کتابخانه مرکزی
یکبار سال ۸۷ رییس سازمان مسکن و شهرسازی استان بوشهر وقت بوشهر گفت که سه برابر زیر بنای مورد نظر برای ایجاد این کتابخانه زمین اختصاص می‌یابد و یکبار سال ۹۴ مدیرکل کتابخانه‌های عمومی وقت استان  از تخصیص زمین – البته نه به این میزان-  خبر داد تا با تامین اعتبارات لازم، ساخت این کتابخانه آغاز شود اما از آن زمان سکوتی سنگین بر اجرای این پروژه مهم فرهنگی حاکم شد.
رفع این محرومیت فرهنگی بوشهر از مصوبه‌های سفر رئیس جمهوری به بوشهر در سال ۹۰ هم بوده است و پیگیری‌هایی هم صورت گرفته اما به دلیل تامین اعتبار نشدن مسکوت مانده است.
امروز مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر به خبرنگار ایرنا می‌گوید: سال گذشته در جریان سفر رئیس جمهور و هیات دولت به استان نامه نگاری‌هایی در این ارتباط انجام شد که بی‌نتیجه ماند اما حالا نکته امیدوار کننده اینکه استاندار بوشهر پیگیر است.
استاندار بوشهر در جلسه اسفندماه شورای فرهنگ عمومی استان که نماینده ولی فقیه در بوشهر، حجت الاسلام  سعید رضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و امیرحسین آزادی وفا، مشاور دبیرکل نهاد  کتابخانه‌های عمومی کشور هم در آن حضور داشتند گفت که وجود یک باب کتابخانه مرکزی در بوشهر لازم و ضروری است و این مهم را با مشارکت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور دنبال خواهیم کرد.
البته به گفته حیدر راهب پیشنهاد احمد محمدی‌زاده تامین ۵۰ درصد از اعتبار مورد نیاز از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی است تا ۵۰ درصد باقیمانده از اعتبارات استانی تخصیص شود اما اختصاص چنین اعتباری از سوی نهاد بی‌سابقه است.
او می‌گوید: نهاد در برخی موارد برای تامین منابع و تجهیزات کتابخانه مرکزی استان‌ها اقدام کرده است که البته همین بخش نیز نزدیک به یک هشتم اعتبار مورد نیاز تکمیل طرح را به خود اختصاص می‌دهد.
آنطور که مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر می‌گوید هنوز در این زمینه گشایشی حاصل نشده و در تلاش است تا نشستی میان دبیر نهاد کتابخانه‌های عمومی و استاندار ترتیب دهد تا در این نشست مساله مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
به گفته راهب امروز در شهر بوشهر هزینه ساخت هر متر مربع ۱۰ میلیون تومان است که با احتساب نیاز به ساخت ۷ هزار متر مربع، اعتبار مورد نیاز برای اجرای این پروژه ۷۰ میلیارد تومان است و هر چه احداث این کتابخانه به تاخیر افتد هزینه بیشتری روی دست استان می‌گذارد.
همه شاخص‌های کتابخانه‌ای استان بوشهر اعم از فضا و منابع و به دنبال آن شمار اعضا و میزان امانت کتاب از میزان تعیین شده در سند توسعه ششم و چشم انداز ۱۴۰۴ و برش استانی آن کمتر است و در پیشرفت این شاخص‌ها نیز سرعت مطلوبی ندارد.
ایجاد کتابخانه‌ مرکزی یک تنه می‌تواند تغییری به نسبت بزرگ در این زمینه ایجاد کند و شاخص‌ها را بهبود بخشد.
به گفته راهب کتابخانه مرکزی می‌تواند یک "پیک پیشرفت" را در تامین نیاز کتابخانه‌ای استان ایجاد کند و  چیزی حدود ۱۵ درصد به داشته‌های استان می‌افزاید.
کتابخانه مرکزی که حالا بیشتر استان‌ها برای داشتن آن گام برداشته‌اند، علاوه بر مخازن عمومی، مرجع و کودک و نوجوان، خدمات کتابخانه‌ای مانند نگهداری نسخ خطی، استان‌شناسی،پژوهش و مطالعات گروهی، منابع ویژه نابینایان و ناشنوایان و فضای مطالعه استاندارد را ارائه می‌کند، خدماتی که بوشهر به بسیاری از آن ها نیاز مبرم دارد.