ميرزا محمد تقي خان فراهاني مشهور به اميرکبير همواره در ذهن و خاطر ما ايرانيان اسطوره‌اي از دولتمردي مصلح و توانمند را تداعي مي‌کند که خونش را به جرم اصلاح امور و خدمت به ميهنش ريختند. ما همواره قباي گشاد او را بر تن کساني مي‌پوشانيم که سد و اتوبان و ديگر کارهاي عمراني را به سرانجام و مقصد مي‌رسانند.
در صورتي که شهرت اميرکبير به تأسيس مدرسه دارالفنون، انتشار روزنامه وقايع اتفاقيه، حذف القاب و عناوين اصلاحات اجتماعي و از اين دست اقدامات است که هيچ کدام از جنس و سنخ و جنس فعاليت هاي عمراني نيست. در واقع ما به اشتباه توسعه عمراني را برابر با توسعه پايدار فرض مي گيريم
 
تعريف توسعه
 توسعه در مفهوم وسيع آن يعني بهبود در کيفيت سطح زندگي از همه ابعاد آن يعني چيزي بيش از افزايش درآمد، يعني آموزش بهتر و برابري اقتصادي و اجتماعي بالاتر در برخورداري از امکانات و فرصت‌ها، آزادي بيشتر فردي و زندگي غني‌تر فرهنگي. اما رشد به پيشرفت کمي و رفاهي جامعه که عموما در اثر افزايش درآمد سرانه حاصل مي‌شود، اطلاق مي‌شود.
 
عوامل عدم توسعه ايران
از زمان فتحعلي شاه قاجار و پس از شکست ايران در جنگ با روس‌ها نخستين سوالات و زمزمه‌هاي رسيدن به معماي حل ناشده عدم توسعه در ايران مطرح بوده و امروز پس از صد و پنجاه سال هنوز اجماع نظري بر اين موضوع حاصل نشده است.
تحليل گران سياسي و اقتصادي عواملي چون عقل‌گريزي ، عدم اجماع نظري و عملي بر سر مباني و اصول توسعه، اقتصاد رانتي، نقش عوامل خارجي و دخالت بيگانگان در ايران را از عوامل عدم توسعه پايدار و مطلوب در ايران دانسته‌اند.
 
نخبگان فکري و ابزاري
واژه نخبگان به معناي بزرگان ، صاحبان فکر ، شخصيت و توانايي وسيع فکري و سازماندهي انها مي باشد . نخبگان به دو گروه کلي تقسيم مي شوند: نخبگان فکري و نخبگان ابزاري . نخبگان ابزاري صاحبان قدرت سياسي و اقتصادي هستند و نخبگان فکري افرادي هستند که انديشه ، فکر ، روشهاي بهينه تئوري ، آينده نگري و دور انديشي توليد مي کنند. البته نخبگان ابزاري مي تواند در عرصه سياست و يا نظام اقتصادي ، از توانايي فکري نيز برخوردار باشد. در توسعه يک جامعه ، يکي از اصول مهم ، توانايي فکري و سازماندهي نخبگان است که مهم ترين اصل از اصول ثابت توسعه مي باشد.از نظر نگارنده مهم ترين مانع توسعه استان بوشهر عدم انسجام و هم افزايي نخبگان فکري و ابزاري استان است که در يک ساختار منسجم و هدفمند در سطح استان و فرا استان اهداف واحدي را پيگيري نمي کنند .در استان بوشهر ارتباط معناداري بين دانشگاهها و دانشگاهيان و مديران سياسي و اجرايي و اقتصادي وجود ندارد. علا رغم ظرفيت ها و پتانسيل هاي بالاي توسعه که بر کسي پوشيده نيست ، نخبگان نتوانسته اند روش هاي عقلايي جهت رسيدن به اهداف توسعه اي را مشخص نمايند و توسعه استان همواره در سطح يک نياز و حسرت تاريخي باقي مانده و به مرحله گفتماني و گفتمان سازي نرسيده است.
 
شاخصه هاي توسعه در استان
اساسا براي ورود به مبحث توسعه در استان پرسش‌هاي اساسي چون: شاخص‌هاي توسعه چيست و چه تفاوتي با رشد اقتصادي دارد؟ انواع توسعه کدامند؟ آيا توسعه يک مفهوم مطلق است يا نسبي؟ اين مهم که آيا استان بوشهر در دسته‌بندي استانهاي توسعه يافته، در حال توسعه يا محروم قرار دارد؟ مطرح است. از لحاظ توليد سرانه ناخالص داخلي هر فرد در استان بوشهر در مقام اول قرار دارد و استانهاي تهران و يزد در جايگاه‌هاي بعدي قرار دارند. براساس شاخص توسعه انساني شامل اميد به زنده ماندن، توليد ناخالص و آموزش (HDI) با احتساب نفت و گاز استان بوشهر پس از استان‌هاي کهگيلويه و بويراحمد، تهران و خوزستان در مقام چهارم قرار دارد.اگر موضوع توسعه با اين استانداردها و شاخص‌ها که مورد قبول سازمان ملل نيز مي باشد پس مردم استانهاي بوشهر، خوزستان و کهگيلويه و بويراحمد بايد توسعه يافته‌ترين شهروندان در کشور  باشند. کنکاش در آمار و ارقام و شاخص‌هاي اقتصادي و اجتماعي واقعيت هاي ديگري را نمايان مي کند.  استان بوشهر با همه ظرفيت‌هايي که از آن مي‌شناسيم داراي رتبه 15 در نرخ بيکاري است. واز استان‌هاي حاشيه کويري مانند سمنان، يزد و کرمان در رتبه پايين تري قرار دارد. اين به اين معني است که ما در کنار دريايي از ثروت و فرصت، بيشتر نظاره گر هستيم و در توليد بالاي ثروت ملي که در پهنه اين استان اتفاق مي افتد نقش چنداني نداريم. در واقع در اين واحد تقسيمات کشوري بنام استان بوشهر توليد بيش از 70 درصد گاز کشور،50درصد نفت فلات قاره، صنايع پتروشيمي ،صادرات 95 درصدي نفت کشور، 707 کيلومتر مرز آبي با فرصت‌هاي بي‌بديل تجارت،گردشگري، صيادي و پرورش آبزيان، مزيت نسبي در توليد محصولات خارج فصل و خرما، معادن سرشار و غيره منجر به توسعه پايدار براي بوميان اين استان زرخيز نشده است.
چالش هاي نرم افزاري توسعه استان
در سال‌هاي اخير از قبل اعتبارات تملک دارايي، ملي و استاني و اعتبارات نفت و گاز، استان بوشهر تبديل به کارگاه عمراني شده، بزرگراه‌هاي ما 5/2 برابر شاخص ملي است، در تجهيز و نوسازي مدارس پيشرو هستيم. جزء بهره‌مندترين استانها از نظر عمران روستايي شناخته مي‌شويم و حتي روستاهايمان را بعضا سنگ‌فرش کرده‌ايم.
توسعه واقعي در استان زماني صورت مي‌گيرد که فرد فرد شهروندان اين استان بالاترين بهره‌وري را از منابع و امکانات موجود داشته باشند و پيشرفت در عرصه‌هاي انساني و اجتماعي با بکارگيري عقل ابزاري صورت گيرد. توسعه يافتگي، سطحي از فکر است. هر جامعه‌اي، هر قدر از فکرش استفاده کند توسعه يافته‌تر است. در اينجاست که نقش نيروي انساني نمايان مي‌شود. در فضاي علمي و دانشگاهي ما اساسا مباحث توسعه محدود به همايش‌هاي انگشت‌ شماري بوده و وارد فضاي عمومي و اجرايي استان نشده است.
نخبگان اجرايي ما نيز تعريف روشني از توسعه نداشته و عموما آن را مترادف با عمران و رشد شاخصه‌هاي عمراني مي‌دانند. هر مديري راه و مدرسه و بيمارستان ساخت قباي اميرکبير بر او مي‌پوشانيم.نقش آموزش و کيفيت بخشي آموزشي و اصلاح ساختاري را کم اهميت مي دانيم . غافل از اينکه يکي از چالش‌هاي اساسي توسعه در کشور ما نقش پدري و سرپرستي دولت است. بابا آب داد، بابا نان داد، طرحواره ذهني ما از دولت است که اتفاقا جزء نخستين کلماتي است که در سيستم آموزشي ياد مي‌گيريم. امروزه اصول حکمراني مطلوب ايجاب مي کند  که سازو کاري ايجاد کنيم تا سيستم دولتي ، بخش خصوصي و جامعه مدني در شکلي هم افزا ظرفيت ها و ايده هاي خود را در توسعه جامعه به کار بگيرد . در اين فرايند است که نخبگان فکري و ابزاري مي توانند در يک تعامل سيستماتيک شرايط را براي توسعه جامعه فراهم نمايند. متاسفانه ضعف دولت هاي محلي (شوراهاي شهر و روستا) در بکارگيري مشارکت عموي و تصميم سازي و تصميم گيري از بالا به پايين و عمودي در سيستم دولتي شرايط و فرصتي براي ايفاي نقش  نخبگان در استان فراهم نمي کنند  توسعه داراي تقدم و تأخرهايي است و مانند جنين رشد مي‌کند. مقدمه هر توسعه‌اي ابتدا توسعه اجتماعي در مراحل بعد توسعه اقتصادي، فرهنگي و در نهايت توسعه سياسي است. وجود ظرفيت هاي بالاي توسعه در استان بوشهر تنها شرط لازم براي توسعه پايدار استان است و بکارگيري ظرفيت هاي انساني و سرمايه هاي انساني است که مي تواند زمينه ساز قرارگيري استان در قطار پرسرعت توسعه گردد. به اميد اينکه کشاورز بوشهري با درک منابع محدود آب نرخ بهره‌وري از آب را در حد کشاورز زنجاني بالا ببرد، صياد بوشهري منابع محدود آبزيان را درک کند و به سمت پرورش آبزيان حرکت کنند، هنرمند بوشهري غناي فرهنگ اصيل و فولکور استان را در سطح ملي و جهاني عرضه کند. به اميد اينکه بنادر بوشهر به شکوه و عظمت تاريخي خود برگردند. از حوزه‌هاي نفت وگاز استان کمترين تهديدات زيست محيطي و اجتماعي و بيشترين بهره‌وري اشتغال و سرمايه نصيب نيروهاي انساني استان شود. سواحل بوشهر يکي از جذاب‌ترين مراکز توريستي کشور شود. نرخ بيکاري استان به زير 4 درصد برسد و در نهايت با بهره‌گيري از ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هاي استان گل وجودي شهروندان شکوفا شود.