اینک بوشهر؛ پایتخت نجوم خاورمیانه

اینک بوشهر؛ پایتخت نجوم خاورمیانه

روزهای ۱۸ تا ۲۱ اسفندماه، شهر بوشهر میزبان نخستین کارگاه شبکه جهانی آموزش نجوم NASE وابسته به اتحادیه بین المللی ستاره‌شناسی IAU بود.

این کارگاه ۴ روزه که در دانشگاه خلیج فارس بوشهر برگزار گردید، نخستین دوره‌ای بود که از سوی این مؤسسه بین‌المللی در ایران و در خاورمیانه برگزار گردیده‌است. درحالی‌که انجمن نجوم رصدخانه مهر بوشهر در پانزدهمین سال فعالیت علمی خود، با برگزاری ششمین جشنواره بزرگ دانش‌آموزی کاوشگران آسمان با حضور بیش از ۱۳۰۰ دانش‌آموز علاقه‌مند به ستاره‌شناسی از سراسر استان بوشهر از یکم تا ۱۶ اسفند، ماه پرکار و شلوغی را سپری می‌کرد، با تلاش و پیگیری اعضا و مدیریت انجمن و اتحادیه ستاره‌شناسی معلمان استان، موفق شد میزبان NASE برای برگزاری نخستین دوره آموزشی نجوم در ایران باشد و بار دیگر پیشگامی خود را در ترویج علم در کشور به نمایش در آورد.
با ورود خانم‌ها دکتر رزا رز و دکتر کورینا توما، مدرسان اسپانیولی و رومانیایی اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسی به بوشهر، کارگاه ۴ روزه NASE با سخنرانی آقای حسن باغبانی، مدیر انجمن نجوم رصدخانه مهر بوشهر و رییس اتحادیه ستاره‌شناسی معلمان کشور، در صبح ۱۸ اسفندماه در آمفی‌تئاتر دانشکده مهندسی آغاز شد. وی ضمن خیر مقدم به حدود ۶۰ شرکت‌کننده دوره - که شامل تعدادی از فعالان نجوم سراسر کشور و جمعی از دانشجویان، معلمان و دبیران آموزش و پرورش بودند- با اشاره به اینکه IAU تنها مرجع ساماندهی فعالیت‌های مرتبط با ستاره‌شناسی در جهان بوده و NASE شاخه آموزشی این اتحادیه، شبکه‌ای است که مدرسان نجوم در سراسر جهان را برای ورود ستاره‌شناسی به آموزش مدارس پرورش می‌دهد، و این نخستین بار است که مدرسان NASE وارد ایران شده‌اند، خرسندی خود را از اینکه استان کوچک بوشهر می‌تواند قطب آموزش ستاره‌شناسی کشور باشد، بیان داشت.
وی افزود که در پایان این دوره، ما بخشی ازNASEو نماینده آنها در ایران خواهیم شد و متعهد خواهیم بود که با کمک به انتقال این آموخته ها در سراسر کشور، درگسترش دانش ستاره شناسی سهیم باشیم. 
درادامه دکتر رزا رز، رییس موسسه NASEهدف اصلی این موسسه را آموزش معلمان و مدرسان نجوم در سراسر جهان دانست. وی با بیان این مشکل بزرگ که در اکثر کشورها، درسی به نام نجوم در مدارس وجود ندارد و این رسالت ما را برای کمک به گسترش این دانش شکل می دهد. دکتر رزا ساختن گروههای کوچک محلی بومی برای آموزش صحیح و فراگیر نجوم را از اهداف اصلی این موسسه بیان کرد. وی همچنین اشاره  کرد که موسسه NASE به عنوان شاخه ای از اتحادیه بین‌المللی IAU از سال 2008با تنظیم سند راهنمای ده ساله 2010-2020 فعالیتهای آموزشی نجومی خود را با برگزای دوره های متعدد در کشورهای مختلف نظیر اکوادور، کلمبیا، نیکاراگوا، آرژانتین، پاراگوئه، بولیوی، برزیل، چین، گواتمالا، هندوراس، مکزیک، رومانی، تونس، شیلی، پاناما، ایندونزی، پرو، اسپانیا، السالوادور مجموعا تاکنون131دوره و دوره حاضر 132مین دوره بین المللی موسسه NASEاست که برای نخستین بار در ایران و خاورمیانه بر می گردد. 
وی با اشاره به اینکه این موسسه کتابی به نام چهارده قدم برای شناخت جهان تهیه کرده که در هر کشوری این دوره برگزار شده، کتاب به زبان رسمی آن کشور ترجمه شده و در وب سایت قرار گرفته است، ابراز امیدواری کرد که با ترجمه این کتاب به فارسی توسط دوستان ایرانی ما، بتوانیم شاهد گسترش این دانش در کشور ایران باشیم
در ادامه نیز دکتر  کرینا توما، دیگر مدرس رسمی موسسه NASEنخستین کنفرانس خود با عنوان تکامل ستاره ای :تولد، زندگی و مرگ ستاره، را ارائه داد. وی که خود دکترای فیزیک از رومانی و دارای سابقه فعالیت در مرکز پرتاب موشک سازمان فضایی اروپا بود، ورودش به NASEرا تحقق رویای قدیمی خود را ادغام فیزیک و نجوم عنوان کرد و بیان داشت که ستاره شناسی جهان بینی شما را تغییر خواهد داد در ادامه فاصله، اختلاف منظر، قدر و دمای ستاره، ستاره های متغیر، دوگانه، ساختار خورشید، عمر ستاره و چرخه‌های متفاوت زندگی برای ستارگان خورشیدمانند و پرجرم، فرازهایی از محورهای مختلف صحبت‌های دکتر توما در کنفرانس خود بود.
پس از سخنرانی‌های اولیه، با انتقال شرکت‌کنندگان به ساختمان کلاس‌های پردیس بین‌الملل و تفکیک ایشان به دو گروه A و B، دوره‌های کارگاهی که در واقع اجرای همان ۱۴ قدم مطرح‌شده در کتاب مؤسسه NASE (شامل ۱۰ کارگاه و چند بخش جنبی دیگر) آغاز گردید که در برگزاری این کارگاه‌ها -که شیوه‌های نوین و کاربردی برای آموزش مفاهیم ستاره‌شناسی به دانش‌آموزان را نشان می‌داد- با همکاری تعدادی از فعالان و مدرسان نجوم در استان بوشهر، آقایان باغبانی، خضری، لشکری، بحرینی، رکنی، محمدی، نعیم، محبی و بانوان هاشمی‌نسب، جمالی و جعفری، همکاری اجرایی داشتند. مختصات محلی و ساعت آفتابی، درک انبساط جهان، فازهای ماه، خورشیدگرفتگی و ماهگرفتگی، طیف‌ها و لکه‌های خورشید، زندگی ستارگان و کیف منجم جوان: لوازم یک شب رصدی، برخی از کارگاه‌های عملی ارائه‌شده توسط ایشان بود.
پایان‌بخش روز نخست دوره، رصد میدانی صور فلکی در پارک لیان بوشهر بود و در پایان روز سوم نیز شرکت‌کنندگان در رصدخانه مهر بوشهر (تأسیس ۱۳۸۴) حاضر شده و به رصد علمی آسمان پرداختند.
در ابتدای این برنامه، فاطمه هاشمی‌نسب، دبیر انجمن نجوم بوشهر، با توضیح این مطلب که گنبد این رصدخانه دارای یک تلسکوپ نوری اشمیت کاسگرین ۱۶ اینچ -که از این حیث رده سوم تلسکوپ‌های کشور را داراست- و نیز یک تلسکوپ خورشیدی آلفا لونت ۱۰۰ -که تنها یک نمونه مشابه دیگر در کشور دارد- ابراز امیدواری کرد که به زودی شاهد روزی باشیم که هرشهر ایران، یک رصدخانه و هر مدرسه ایران، یک تلسکوپ داشته‌باشد.
رصد ماه، خوشه پروین، کهکشان آندرومدا و سحابی جبار از قسمت‌های جذاب شب رصدی در رصدخانه بود. همچنین شرکت‌کنندگان با حضور در آسمان‌نمای دیجیتال رصدخانه، لحظاتی را مهمان دنیای ستارگان بودند.
نخستین دوره بین‌المللی ستاره‌شناسی NASE در ایران، بعد از ظهر سه‌شنبه ۲۱ اسفندماه، با برگزاری آخرین کارگاه‌ها و سخنرانی دکتر رزا، رییس مؤسسه در مراسم اختتامیه -که شامل دعوت وی از تمامی شرکت‌کنندگان برای ادامه همکاری با این مؤسسه و ارسال تصاویر و گزارش فعالیت‌های خود به سایت NASE بود- با اهدای گواهینامه‌ رسمی اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسی IAU به پایان رسید.
ارسال دیدگاه